به نقل از «تین نیوز»

اتصال ریلی عربستان با عراق؛ قطار ریاض تا کجا می رود؟

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۴۹۸۸۸

تین نیوز

در حالیکه عربستان سعودی از برنامه خود برای اتصال ریلی با عراق خبر داده، سرنوشت اتصال ریلی شلمچه - بصره تا حد زیادی به میزان پیشرفت در روابط میان تهران و ریاض بستگی دارد.

به گزارش تین نیوز به نقل از بازار، بهبود روابط سیاسی میان ایران و عربستان سعودی بیش از هر کشور دیگری در منطقه به سود عراق تمام شد؛ کشوری با اکثریت شهروندان شیعه از جمله پایگاه های اصلی تحت نفوذ ایران در منطقه نیز محسوب می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین دلیل، طی سال های پس از قطع روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض و افزایش تنش ها میان دو طرف، عراق به عنوان یکی از مراکز اصلی تقابل میان گروه های سنی و شیعی در منطقه تبدیل شده بود.

اکنون با بهبود و تلطیف فضا در مناسبات میان تهران و ریاض، به نظر می رسد آینده عراق نیز چشم اندازی رو به بهبود به خود گرفته و دولت عربستان به دنبال بازگرداندن بغداد به جمع اعضای شورای همکاری خلیج فارس و افزایش سرمایه گذاری های کلان در این کشور است.

سرمایه گذاری عربستان برای اتصال ریلی با عراق

ماه گذشته شاهد برگزاری نشست مشترک اقتصادی میان دو کشور عربستان و عراق بودیم که طرح های قابل توجهی از طرف ریاض برای سرمایه گذاری در عراق نیز ارائه شد. یکی از مهمترین این طرح ها که در راستای چشم انداز توسعه ۲۰۳۰ عربستان تدوین شده، تاسیس راه آهن مشترک میان دو کشور است که از سواحل دریای سرخ آغاز شده و به داخل خاک عراق کشیده خواهد شد.

به نوشته «العربی الجدید» پیش نویس این طرح اکنون برای بررسی بیشتر در دست وزارت حمل و نقل عربستان قرار داشته و این در حالیست که «ماجد القصبی»، وزیر بازرگانی این کشور از قرارگیری طرح مذکور در چشم انداز ۲۰۲۳ عربستان خبر داده است.

بر اساس آخرین آمار موجود، حجم مبادلات تجاری میان عربستان و عراق در سال ۲۰۲۰ به ۱.۳۴ میلیارد دلار افزایش یافته است. از این حجم تجارت، ۸۹۸ میلیون دلار سهم صادرات عربستان و ۴۱.۸ میلیون دلار نیز سهم صادرات عراق است.

اهداف احتمالی عربستان از ارتباط ریلی با عراق

مهمترین سناریوی دولت عربستان در خصوص موضوع عراق، بازجذب مجدد بغداد به سمت اعضای شورای همکاری خلیج فارس است؛ رویه ای نسبتا مشابه با مساله سوریه و دولت بشار اسد. از آنجا که توسعه روابط تجاری همواره در طول تاریخ به عنوان بهترین ابزار نزدیکی دولت ها و ملت ها محسوب می شده است؛ لذا بهترین راه افزایش سطح مناسبات میان ریاض و بغداد نیز از همین رهگذر خواهد بود.

اما مساله مهمتر، طرح بلند پروازانه عربستان سعودی برای اتصال ریلی با ترکیه از طریق بندر فاو عراق خواهد بود؛ بندری که ساخت آن هم اکنون در دست شرکت کره ای دوو بوده و ارزش قرارداد ساخت این بندر نیز بیش از ۲.۶ میلیارد دلار برآورد شده است. کار ساخت این بندر از سال ۲۰۱۰ آغاز شده و بر اساس پیش بینی مقام های عراقی، احتمالا تا سال ۲۰۲۵ به پایان خواهد رسید.

موضوع دیگر مهم برای عربستان، یافتن مسیری بهتر از دریای سرخ و کانال سوئز برای اتصال به ترکیه و منطقه قفقاز است. در حقیقت ریاض در نظر دارد از طریق تاسیس کانال خشک ترانزیتی عربستان، عراق و ترکیه از یک سو به قفقاز و از سوی دیگر با استفاده از خاک گرجستان به شرق اروپا متصل شود. چراکه با توجه به چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان و حرکت هرچه بیشتر این کشور به سمت توسعه تولید و برندینگ، یافتن بازارهای مناسب برای محصولات صادراتی این کشور بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

مساله دیگر پیشروی ریاض، ماجرای همیشگی تنگه هرمز و تهدید های ناشی از آن برای تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس است. اگرچه عربستان از طریق دریای سرخ به آب های آزاد متصل است؛ اما نباید نقش پدرخوانگی ریاض برای تمامی اعضای شورای همکاری خلیج فارس را نادیده گرفت؛ اعضایی که به مجرد قطع ارتباط ریاض و تهران، یکصدا از مواضع عربستان حمایت کرده و روابط خود با ایران را قطع یا به حداقل ممکن کاهش دادند. اگرچه روابط ایران و عربستان تا حد چشمگیری بهبود یافته، اما حقیقت امر این است که ماهیت روابط بین الملل همواره نسبی بوده و در قالب زمان و مکان تغییر خواهد کرد. با این حساب، در دست داشتن جایگزین مناسب و امن برای تنگه هرمز آن هم در منطقه ای همچون خاورمیانه که همواره آبستن تنش های سیاسی متعدد است؛ بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

خیز بلند ترکیه برای انتقال گاز کشورهای عربی به اروپا

شرایط ایجاد شده برای انرژی اروپا، ترکیه را بر آن داشته تا به جز همسایگان خود، روی گاز صادراتی کشورهای عربی همچون عمان، قطر و امارات به اروپا از طریق ترکیه نیز حساب ویژه ای باز نماید؛ صادراتی که «فاتح دونمز» وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه معتقد است از طریق مسیر ترانزیتی عراق، روانه ترکیه شده و از آنجا نیز به اروپا خواهد رفت. وزیر انرژی ترکیه در خصوص این طرح نیز اعلام کرده که در حال حاضر، مذاکراتی جدی برای راه اندازی این پروژه با کشورهای مذکور عربی و ترکیه در جریان است.

البته پیشتر نیز خبرهایی در خصوص سرمایه گذاری پر رنگ ترکیه در عراق برای راه اندازی کریدوری رقیب و موازی با کریدور شمال - جنوب ایران منتشر شده بود که بر اساس آن، بار ترانزیتی اروپا از طریق بندر فاو در جنوب عراق و حاشیه خلیج فارس، راهی ترکیه شده و از آنجا نیز روانه اروپا خواهد شد.

نقش احتمالی ایران و اتصال ریلی شلمچه – بصره

از مجموع مطالب ارائه شده در بالا می توان تشخیص داد که پروژه اتصال ریلی شلمچه – بصره و عملیاتی شدن آن تا حد زیادی به پیشرفت روابط تهران و ریاض بستگی خواهد داشت. اگرچه دولت عراق طی سال های گذشته سعی کرده تا جای ممکن، استقلال خود را از عربستان سعودی حفظ نموده و روابط فی ما بین بغداد و تهران را در سطح مطلوب حفظ نماید، اما باید به این نکته توجه داشت که اکنون با برطرف شدن مانع مهم خصومت میان ایران و عربستان و افزایش سطح امنیت عراق، فرصتی مناسب برای بغداد ایجاد شده تا بتواند نظر سرمایه گذاران خارجی را به سمت کلان پروژه های زیرساختی خود جلب نماید.

حقیقت امر نیز این است که هم عربستان سعودی منابع کافی مالی برای سرمایه گذاری در عراق را در اخیتار دارد و هم بر اساس روابط پدرخواندگی ریاض برای دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، باز شدن پای ریاض به پروژه های زیرساختی عراق به معنای باز شدن درهای سرمایه گذاری این کشور به روی تمامی اعضای شورای همکاری خلیج فارس است.

در صورت ادامه پیشرفت ها در روابط دوجانبه میان تهران و ریاض و اجرایی شدن اتصال ریلی شلمچه – بصره، می توان چشم انداز خوبی برای صادرات محصولات کشورهای عربی به سمت آسیای مرکزی از طریق خاک ایران متصور شد.

با در نظر قرار گرفتن شبکه ریلی سراسری شورای همکاری خلیج فارس که از عمان آغاز و به اردن ختم می شود؛ اتصال ریلی به عراق و سپس ایران، می تواند بارهای ترانزیتی صادراتی به آسیای میانه را برای شبکه ریلی ایران متصور شد.

هرچند در این میان، می بایست موضوع میزان پیشرفت مذاکرات میان تهران و واشنگتن در مسیر پرونده هسته ای ایران را نیز کاملا در نظر داشت. چراکه با توجه به مناسبات میان بغداد و واشنگتن، هرگونه اتصال ریلی میان ایران و عراق، بدون چراغ سبز ایالات متحده کاری بس مشکل خواهد بود.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: ایران و عربستان شورای همکاری خلیج فارس بندر فاو قفقاز گرجستان تنگه هرمز حاشیه خلیج فارس روابط بین الملل خاورمیانه کشورهای عربی گاز منابع طبیعی شورای همکاری خلیج فارس شبکه ریلی سراسری عمان ایران و عراق ایران و عربستان خاورمیانه شورای همکاری خلیج فارس قفقاز کریدور شمال جنوب بندر فاو خط آهن شلمچه بصره شبکه ریلی سراسری اعضای شورای همکاری خلیج فارس میان تهران و ریاض اتصال ریلی شلمچه عربستان سعودی کشورهای عربی سرمایه گذاری برای اتصال چشم انداز بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۴۹۸۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عربستان و اسرائیل سازش می‌کنند؟

آفتاب‌‌نیوز :

شبکه ۱۲ در گزارشی اعلام کرد، همه نگاه‌ها متوجه ریاض است و امیدواری محتاطانه‌ای را در مورد شکل گیری پیشرفت جدیدی در این روند می‌توان ملاحظه کرد.

سابیر لیبکین نویسنده این گزارش در مقدمه آن آورده است: آیا سازشی در پیش است؟ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به شکل جداگانه‌ای با بلینکن و ابو مازن به گفتگو پرداخته است، در سایه مذاکرات انجام گرفته در رابطه با توافق مبادله اسرا، دولت بایدن فشار‌هایی را برای برقراری روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی وارد می‌کند، یک منبع نزدیک به دربار عربستان در گفتگویی با شبکه ۱۲ اعلام کرد نیازمند تضمین‌هایی برای فراهم شدن زمینه تشکیل دولت فلسطینی هستیم.

شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی به نقل از منبع آگاه در دربار عربستان که در گفتگویی اختصاصی با این شبکه تلویزیونی شرکت کرده افزود: امیدواری محتاطانه‌ای در رابطه با پیشرفت مذاکرات سازش وجود دارد، در این رابطه شاهد پیشرفت جدیدی هستیم. امروز ما نیازمند تضمین‌هایی از اسرائیل هستیم که راه برای شکل گیری دولت فلسطینی فراهم شود، این دولت باید در مرز‌های ۱۹۶۷ تشکیل و شهرک‌های این منطقه تخلیه گردند، این یک پیش شرط ضروری است. ما در حال حاضر برای امضای توافقنامه پیمان دفاعی مشترک بین واشنگتن و ریاض تلاش می‌کنیم. ما تمام تلاش خود را به کار بستیم، همان طور که خوبی یهودیان را می‌خواهیم برای فلسطینیان هم خوبی می‌خواهیم، عدالت پایه و اساس حل منازعات بین همسایگان نزدیک است.

در بخش دیگری از این گزارش خبرنگار شبکه ۱۲ تاکید کرد: در سایه جنگ دایر در غزه و مذاکرات مربوط به آزادی اسرا، طرف‌های مختلف تلاش می‌کنند تا از فرصت به دست آمده استفاده کرده و زمینه دستیابی به توافق فراگیری را فراهم کنند، توافقی که می‌تواند منجر به آتش بس در غزه شده، اما در عین حال در برگیرنده توافقی برای تحقق صلح باشد که نه تنها پیشرفتی در مسئله فلسطینی به وجود آورد بلکه زمینه افزایش نفوذ عربستان را در روز بعد از پایان جنگ در این منطقه فراهم سازد.

با این حال سمدار بری خبرنگار و تحلیل‌گر روزنامه یدیعوت آحرانوت معتقد است که در حال حاضر توپ در زمین عربستان است.

او در گزارش خود در این رسانه عبری زبان نوشت: تماس‌های مربوط به سازش بین اسرائیل و عربستان که بعد از ۷ اکتبر متوقف شد، با کمک و تلاش وزیر خارجه آمریکا که دیروز به ریاض سفر کرده بود، از سر گرفته شده است، این بار توافق دایره‌ای شکل است، واشنگتن چتر امنیتی برای ریاض فراهم می‌کند، در مقابل عربستان سعودی روند سازش را از سر می‌گیرد، و در همین حال فشار بلینکن بر حماس برای پذیرش توافق پیشنهاد مصر برای مبادله اسرا نیز افزایش پیدا می‌کند.

به اعتراف این رسانه عبری زبان، عملیات ۷ اکتبر حماس، باعث شد تا تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای سازش بین عربستان سعودی و اسرائیل متوقف شود.

به زعم خبرنگار این رسانه، عربستان سعودی هم همانند اسرائیل، مصر و اردن از حماس و گروه اخوان المسلمین متنفر است.

او همچنین فاش کرد، طی هفت ماه گذشته از جنگ، ارتباط بین ریاض و تل‌آویو به شکل به شدت محدودی حفظ شد، این کار از طریق نمایندگان عربستان در ایالات متحده و اروپا انجام گرفته است و در عین حال ریاض به دقت و وسواس شانس بنیامین نتانیاهو برای بقا در قدرت را سبک و سنگین می‌کند، تا اینکه در هفته گذشته بود که سخنگویان سعودی اعلام کردند که حتی با وجود نتانیاهو هم روند برقراری روابط را به پیش خواهند برد.

یدیعوت آحارانوت از پشت پرده نشست بلینکن با ولیعهد عربستان خبر داد: این بار توافق به شکل دایره وار خواهد بود، واشنگتن چتر امنیتی برای ریاض فراهم خواهد کرد و تسلیحات مورد نیاز این کشور را تامین می‌کند، همچنین توافقنامه همکاری اطلاعاتی علیه ایران نیز بین دو کشور به امضا خواهد رسید و در مقابل نیز عربستان سعودی برنامه سازش با اسرائیل را که در حال حاضر متوقف شده است را از سر خواهد گرفت.

منبع: خبرگزاری تسنیم